اثر مصرف خوراکی سر شاخه ی گیاه زالزالک بر غلظت گلوکز، چربی های سرم و حفاظت سلول های بتا در موش صحرایی دیابتی

مقدمه: کاهش سطح گلوکز و لیپید های سرم در بیماران دیابتی با استفاده از گیاهان دارویی از اهمیت زیادی برخوردار است. در مطالعه ی حاضر، اثر مصرف خوراکی سرشاخه ی زالزالک بر غلظت گلوکز و لیپید های سرم و تراکم سلول های بتا در موش های صحرایی دیابتی بررسی شد. مواد و روش ها: موش های صحرایی نر نژاد nmri (تعداد = 32) به چهار گروه شاهد، شاهد درمان شده با گیاه، دیابتی و دیابتی درمان شده با گیاه تقسیم بندی شدند. دو گروه درمان شده از غذای موش حاوی 25/6% گیاه به مدت 6 هفته بدون محدودیت استفاده نمودند. برای دیابتی نمودن موش ها از استرپتوزوتوسین به صورت تک دوز و داخل صفاقی به غلظت 60 میلی گرم بر کیلوگرم وزن حیوان استفاده شد. غلظت گلوکز، تری گلیسرید، کلسترول تام، ldl-c و hdl-c سرم قبل از بررسی و در هفته های سوم و ششم پس از بررسی اندازه گیری شد. به علاوه، تراکم سلول های بتا در جزایر لانگرهانس در چهار گروه با استفاده از روش رنگ آمیزی گومری منوکروم بررسی شد. یافته ها: در گروه دیابتی درمان شده با گیاه، غلظت گلوکز سرم به طور معنی دار در هفته های سوم و ششم کمتر از گروه دیابتی بود (05/0p<). سطح سرمی کلسترول تام، تری گلیسرید، و hdl-c در گروه دیابتی درمان شده در همین هفته ها تفاوت معنی دار را در مقایسه با گروه دیابتی نشان نداد. از طرف دیگر، درمان موش های دیابتی با گیاه کاهش معنی دار غلظت ldl-c را در مقایسه با گروه دیابتی به همراه داشت (05/0p<). از نظر بافت شناسی نیز در موش های دیابتی، تعداد متوسط سلول های بتا در هر جزیره کاهش معنی دار نشان داد و درمان با گیاه نیز تغییری در گروه دیابتی ایجاد ننمود. نتیجه گیری: مصرف خوراکی زالزالک در مدل تجربی دیابت قندی باعث کاهش گلوکز و ldl-c سرم می شود.